Haberleri

03.04.2018

Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin temeli Rusya Federasyonu Devlet Başkanı ve Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı’nın tatıldığı törenle atıldı

3 Nisan 2018 tarihinde Mersin’in Gülnar ilçesinde bulunan Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin sahasında temel atma töreni düzenlendi. Bu tören, Rosatom Devlet Kuruluşu tarafından inşa edilecek ilk Türk nükleer güç santralinin yapımına yönelik kapsamlı çalışmaların başlanması anlamına gelmektedir.

Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, temel atma törenine video konferans aracılığı ile katıldılar. 

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, törende yaptığı konuşmada; “2023 yılında Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin ilk güç ünitesinin devreye alınması planlanmaktadır. Santralin inşaatı kapsamındaki birçok sipariş Türkiye’den talep edilecek. Akkuyu Nükleer Güç Santrali projesi sayesinde, hem Türkiye'de hem de Rusya'da yeni, modern ve yüksek maaşlı istihdam imkânları sağlanacak, bilim ve teknoloji potansiyeli yükselecektir. İnşaatta gelişmiş mühendislik çözümleri uygulanacak, güvenilir ve ekonomik açıdan verimli teknolojiler kullanılacaktır. Güvenlik standartları en yüksek seviyede olacak ve projemiz çevre dostu olacaktır. 2023 yılında yüksek teknolojik tesis olan bu nükleer güç santralinde üretilecek elektriğin getireceği faydanın, tüm Türkiye’de hissedileceğinden eminim” ifadelerini kullandı.

Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin 2023 yılında devreye alınmasıyla, Türkiye’nin de nükleer enerji kullanan ülkeler arasına dâhil olacağını belirten Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da;  “Böylece, Cumhuriyetimizin kuruluşunun 100'üncü yılını enerji alanında da tarihi bir eserle taçlandırmış olacağız.  Akkuyu, tüm üniteleriyle devreye girdiğinde, tek başına ülkemizin elektrik ihtiyacının yüzde 10'unu karşılayabilecektir” dedi.

Konuşmaların ardından, iki ülkenin liderleri tarafından inşaat çalışmalarının başlamasına izin verilerek, birinci güç ünitesine ait reaktör binasının temeline ilk beton dökme işlemi başlatıldı. 

Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin temel atma töreni, yerli halk, işçiler, öğrenciler, yerel yönetim organlarının temsilcileri, ilgili bakanlık ve kamu kurumlarının yöneticileri, gazeteciler, iş ortakları, projede yer alan Rosatom iştiraklerinin yetkilileri dâhil olmak üzere, 500'den fazla kişinin katılımıyla gerçekleştirildi. Törene katılanlar arasında Rus üniversitelerinde nükleer enerji alanında eğitim gören ve bir aydan kısa bir süre önce mezun olarak yükseköğretim diplomalarını alan ve yakında proje şirketinde çalışacak Türk gençleri de vardı.

Törende konuşma yapan Rosatom Devlet Kuruluşu Genel Müdürü Alexey Likhachev,  “Rosatom, Türkiye’de, tüm uluslararası güvenlik gereksinimlerini karşılayan, yüksek kapasiteli dört güç ünitesi VVER-1200 olan 3+ yeni nesil modern ve güvenilir bir nükleer enerji santrali inşa edecek. Bu yeni nesil üniteler Rusya'da seri olarak inşa edilmektedir. Novovoronej Nükleer Güç Santrali'nin 6 Nolu güç ünitesi işletmeye alındı, Şubat ayında da Leningrad NGS-2'nin birinci güç ünitesi faaliyete geçirilmiştir. Bu ünitelerin başarılı bir şekilde işletilmesi, teknolojilerimizin güvenilirliğinin göstergesidir" ifadelerini kullandı.

Akkuyu NGS projesinin, Rusya ve Türkiye arasındaki işbirliğinde en büyük yatırım projesi olduğunu belirten Likhachev, “Projenin planlı bir şekilde, Türk ortaklarımız ile etkin işbirliği içerisinde gerçekleştirildiği vurgulamak isterim” diye konuştu.  

Törenden bir gün önce, Akkuyu Nükleer A.Ş., Türkiye Atom Enerjisi Kurumu’ndan (TAEK) inşaat lisansını aldı. Mart ayının sonunda da Gülnar Belediyesi tarafından, Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin birinci ünitesine ait reaktör binası için inşaat ruhsatı verildi.

Daha önce, Akkuyu Nükleer A.Ş. stratejik yatırımcı statüsünü kazandı. Şirket tarafından Türkiye Ekonomi Bakanlığı’na yapılan başvuruya istinaden Proje Şirketine güncellenmiş stratejik yatırımcı sertifikası verildi.  Söz konusu sertifika, Proje Şirketine vergi indirimi veya muafiyet (gelir vergisi ve KDV dahil olmak üzere) sağlarken, gümrük vergilerinin ve harçların ödenmesinden de muaf tutmaktadır.

Bilgi için:

Akkuyu Nükleer Güç Santralinin inşaat projesi, Rusya ve Türkiye arasında yürütülen tarihteki en büyük projedir. Santral, toplam kapasitesi 4.8 GW olan VVER-1200 tip 3+ nesil reaktörlü dört güç ünitesinden oluşacaktır. Bu proje, Novovoronej NGS-2 (Rusya, Voronej ili) projesi baz alınan nükleer enerji santralinin modernleştirilen seri projesidir.

Uygulanan proje modeli: BOO (build-own-operate, veya «Yap-İşlet-Devret»)

Projenin iş sahibi ve yatırımcısı: Akkuyu Nükleer A.Ş. (AKKUYU NÜKLEER ANONİM ŞİRKETİ projeyi yönetmek üzere özel olarak kurulmuş bir şirkettir)

Genel Tasarımcısı:  Atomenergoproekt A.Ş.

Genel Müteahhidi: Atomstroyexport A.Ş. (her iki şirket Rosatom bünyesinde faaliyet gösteren mühendislik şirketleridir)

Projenin geliştiricisi (developer): Rusatom Energy International A.Ş.

Teknik İşveren: Rosenergoatom A.Ş.

Projenin bilimsel yöneticisi: Kurchatov Enstitüsü Ulusal Araştırma Merkezi

Lisanslama Prosedürü Danışmanı: Inter RAO - WorleyParsons

Akkuyu NGS’nin tahmini hizmet ömrü 60 yıl olup, 20 yıl daha uzatılabilir. 

Rosatom’un makine yapımı bölümü olan Atomenergomash A.Ş.’nin, Akkuyu Nükleer Güç Santralinin dört ünitesinin tamamı için reaktör adası ve makine dairesi ekipmanlarının komple tedarikçisi olması planlanmaktadır. Holding şirketleri, reaktör gövdelerini, gövde içi cihazlarını, buhar jeneratörlerini, ana sirkülasyon pompalarını ve boru hatlarını, reaktör ünitesinin kontrol ve yönetim sistemlerini, diğer ekipman ve sistemleri üreteceklerdir. Atomenergomash A.Ş.’nin bünyesinde faaliyet gösteren OKB Hidropress Tasarım Bürosu, VVER reaktör ünitelerinin baş tasarımcısı olacak ve uzmanları güç ünitesi yapımının tüm aşamalarına katılacaklardır. Buhar türbini tesisinin ana ekipmanları, Turbinnıye Tehnologii AAEM Ltd. Şti. (Atomenergomash A.Ş.’nin makine inşaat bölümünün ve General Electric şirketinin ortak işletmesi) ve Alstom Power Systems (General Electric şirketine aittir) tarafından üretilecektir. 

Akkuyu NGS, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) ve Uluslararası Nükleer Güvenlik Danışma Grubunun güvenlik standartlarında yer alan dünya nükleer toplumunun tüm modern gereksinimlerini ve EUR Club'ın gereksinimlerini karşılar. Güç ünitesi, reaktör ünitesi ile türbin ünitesinden oluşur ve mümkün olan tüm senaryoları ve bunların kombinasyonları dikkate alınarak, en modern aktif ve pasif güvenlik sistemleri ile donatılacaktır. Akkuyu NGS projesi kapsamındaki tüm çalışmalar, T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve bağımsız düzenleyici makam TAEK (Türk Atom Enerjisi Kurumu) ile yakın işbirliği içerisinde yürütülmektedir.

Mayıs 2010 yılında, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Rusya Federasyonu Hükümeti Arasında Türkiye Cumhuriyeti’nde Akkuyu Sahası’nda Bir Nükleer Güç Santralinin Tesisine ve İşletimine Dair İşbirliğine İlişkin Anlaşma (HAA) imzalandı. Aralık 2010 yılında Ankara’da, santralin tasarımı, yapımı, bakımı, işletmesi ve devreden çıkarma yükümlülüklerini üstlenen, Akkuyu Nükleer A.Ş. Proje Şirketi kuruldu.  Şu an itibariyle Akkuyu NGS yapım projesi, %100 olarak Rusya tarafından finanse edilmektedir. İki hükümet arasında imzalanan Anlaşma uyarınca, hisselerin en az %51’i Rus şirketlerine ait olacak, %49'a varan hisseler dış yatırımcılara satılabilecektir.

13 Ekim 2011 tarihinde, TAE) tarafından Akkuyu Nükleer A.Ş.’ye saha için geçerli lisans verildi. Kasım 2013 yılında 4800 MW kurulu güce sahip Akkuyu NGS’nin inşası için yapılan ve lisans şartları kapsamında Akkuyu Nükleer A.Ş. tarafından hazırlanmış Saha Parametreleri Raporu onaylandı. 1 Aralık 2014 tarihinde T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Akkuyu Nükleer A.Ş. tarafından geliştirilen, Akkuyu NGS projesinin Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Raporunu onayladı. 15 Haziran 2017 tarihinde Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından Akkuyu Nükleer A.Ş.’ye elektrik üretim lisansı verildi. Haziran 2016 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından ruhsatlandırma ve lisanslama belgelerinin alınmasını etkileyen üç kanunda değişiklik yapıldı. 2017 yılının Şubat ayında EPDK tarafından 49 yıllık bir süre için elektrik üretim lisansı verildi. 9 Şubat 2017 tarihinde TAEK, Akkuyu NGS’nin saha parametrelerini onayladı. 3 Mart 2017 tarihinde inşaat lisansı için TAEK’e başvuru yapıldı. 

Ekim 2017 yılında Kurum, sınırlı çalışma iznini verdi. 10 Aralık 2017 tarihinde alınan sınırlı çalışma izni kapsamında sahada resmi olarak temel inşaatı başlatıldı. İzin belgesine göre, nükleer güç santralinin tüm tesislerinde (nükleer güvenliğini etkileyen tesisler hariç olmak üzere) inşaat ve montaj işleri yürütülmektedir: Toprak ve yolların düzenlenmesi, rölyef organizasyonu, hidrolik yapıların inşaat işleri, Doğu kargo terminalinin inşaat ve montaj işleri. Ayrıca Batı Kargo Terminalinin inşaat ve montaj işleri başlatılmıştır, Doğu ve Kuzey drenaj kanallarının yapım işleri ise devam etmektedir. 1. güç ünitesinin reaktör bölümünün plaka temelinin düzenlenme işleri yapılmıştır: Beton yastığı döküldü, yatay su yalıtımı düzenlendi, plaka temelinin takviye işleri devam etmektedir. Tüm çalışmalar, alınan sınırlı çalışma izni şartlarına bire bir uyularak yapılmaktadır.

Projenin potansiyel yatırımcıları ile görüşmeler devam etmektedir. Rosatom, projede %49'a varan payı diğer ilgili yatırımcılara satma hakkına sahiptir. Projedeki payın %49’u tamamı ile tek yatırımcıya veya daha küçük paylar şeklinde birkaç şirkete satılabilir. Proje kapsamında Türk tedarikçiler için önemli fırsatlar sunulmaktadır. Şimdiden inşaat işleri Türk müteahhitlerin katılımıyla gerçekleştirilmektedir. İlk tahminlere göre Akkuyu NGS’nin tüm inşaat çalışmalarının yaklaşık %40'ı Türk tarafınca gerçekleştirilecektir. 350'den fazla Türk şirketi potansiyel tedarikçi listesine dâhil edilmek üzere başvuruda bulunmuş, ilk olanlar NGS sahası altyapısının hazırlanması için sipariş almıştır.

İnşa edilecek nükleer güç santrali için Türk personelinin eğitimi konusunda işbirliği aktif olarak gelişmektedir. Bir aydan kısa bir süre önce, Akkuyu NGS'de çalışmak üzere, Nükleer Santraller, Projelendirme, İşletme ve Mühendislik dalında uzmanlık eğitimi alan 35 Türk öğrencisine yükseköğrenim diplomaları verildi. Öğrenciler, Nükleer Santraller, Projelendirme, İşletme ve Mühendislik dalında 6,5 yıl süren eğitim programını başarıyla tamamladılar. Tüm bu mezunlar, Türkiye’nin ilk nükleer güç santrali projesinde görev almak üzere, Akkuyu Nükleer A.Ş. tarafından işe alınacaktır. Şu anda 200'den fazla Türk öğrenci, Akkuyu NGS’de çalışmak üzere Rus üniversitelerinde eğitim almaya devam etmektedir.

Türkiye Cumhuriyeti halkının Akkuyu NGS’nin inşası hakkında bilgilendirilmesi amacıyla Mersin’de Nükleer Enerji Alanında Kamu Bilgilendirme Merkezi çalışmaktadır.

İlk betonun dökülmesi, proje uygulamasının önemli bir aşaması olup, nükleer adanın tüm binaları ve tesisleri de dâhil olmak üzere, Akkuyu NGS’nin kapsamlı inşaat aşamasına geçişi ifade etmektedir. İlk betonun dökme işleri, Rosatom Devlet Kuruluşu’na bağlı ASE Mühendislik Limited Şirketi’nin bünyesinde faaliyet gösteren, enerji ve endüstriyel inşaat sektöründe 27 yıllık deneyime sahip Trest RosSEM Ltd. Şti. tarafından yapılacaktır.

Rosatom Devlet Kuruluşu İletişim Departmanı